Serveert u champagne, cava of prosecco?
20/09/2016 - 12:11
Champagne werd gedurende lange tijd als het enige “goede" aperitief aanzien. Echter, die tijden zijn ondertussen al lang voorbijgestreefd. Vandaag de dag staan lekkere Spaanse Cava’s en Italiaanse Prosecco’s naast gewaardeerde Champagnes in de wijnrekken. Wat zijn nu eigenlijk de verschillen tussen deze drie populaire sprankelende aperitieven? We bespreken de verschillen op basis van een zeven tal criteria.
Champagne vs Cava vs Prosecco
De verschillen (en overeenkomsten) tussen Champagne, Cava en Prosecco
1.De streek en het land van herkomst zijn bepalend
Onder andere de streek en het land van herkomst bepalen de naam die aan de mousserende wijn mogen worden gegeven. Champagne komt uit de Champagne streek in Frankrijk, alleen mousserende wijn uit deze regio die volgens de traditionele methode wordt gemaakt, mag de naam “champagne” dragen. Een cava is voor 95% afkomstig uit het Spaanse Catalonië, in mindere mate wordt er geproduceerd in Arragon en Rioja. Een prosecco vindt zijn oorsprong in de regio Veneto in Italië.
2. De duivensoorten die verwerkt worden zijn verschillend
Een ander verschil is de duivensoort of de combinatie van druivenrassen waarvan het sap wordt gebruikt. Champagne is steeds een samenstelling van de Pinot Noir, Pinot Meunier en Chardonnay druif. De Glera druif vormt de basis voor een prosecco en een cava bestaat traditioneel uit een mengsel van de druivenrassen Macabeo, Xarel-lo en Parellada. Hoewel in cava soms ook druivensoorten zoals Chardonnay, Pinot Noir en Subirat parent worden verwerkt.
3. Drie (of eigenlijk twee) typische productiemethodes
De drie productiemethodes worden respectievelijk Champenoise, Traditionnelle of Classique en Charmat genoemd voor champagne, cava en prosecco. Bij de eerste twee vindt de gisting plaats in de fles, bij prosecco niet.
De méthode champenoise wordt gebruikt om champagne te maken, waarbij een eerste gisting van de wijn in de fles moet plaatsvinden zodat de wijn mousserend wordt, wat resulteert in de coupage (een porto-champagne). Nadien moet nog een tweede gisting in de fles plaatsvinden die geïnitieerd wordt door toevoeging van de likeur de tirage: een mengsel van in wijn opgeloste rietsuiker, citroenzuur en wat extra gist. Tijdens de tweede gisting, de prise de mousse genaamd, loopt de druk in de fles soms op tot 6 à 7 bar.
Vóór 1994 werd de méthode traditionnelle/classique, de méthode champenoise genoemd. Technisch gezien wordt cava op dezelfde manier als champagne gemaakt, namelijk door twee gistingsprocessen in de fles. Echter werd in 1994 door de Europese Unie bepaald dat de term méthode champenoise niet langer mocht worden gebruikt voor andere mousserende wijnen dan die van Champagnestreek omdat de term veel te verwarrend was. Buiten de EU komt de benaming méthode champenoise nog vaak voor, maar wijnen van andere wijnstreken dan de Champagne met deze term op het etiket, mogen niet geïmporteerd worden in den EU. Vandaar de benaming méthode traditionelle of classique voor Cava. De druk in de fles bedraagt meer dan 4 bar.
Een synoniem voor de Charmat methode, is de méthode cuve close. Deze verschilt in de voorgaande beschreven methode omdat hier de twee gistingprocessen van de wijn plaatsvinden in een roestvast stalen vat en niet in de fles. In de tank voegt men suiker en gist toe waardoor koolzuurgas ontstaat in het vat en oplost in de wijn. Voordat de flessen onder druk worden gebotteld, wordt likeur d’expédition nog toegevoegd: een mengsel van rietsuiker, witte wijn en eventueel esprit de cognac. Op geen enkel moment is er contact van de wijn in het vat met de buitenlucht, ook niet bij het bottelen. De Charmat méthode wordt gezien als een relatief goedkope wijze om mousserende wijn te produceren. De atmosferische druk bij dit proces schommelt rond een 2,5 à 3 bar.
4.Smaakbaar borrelgehalte
De smaakervaring van champagne en cava zijn zowat dezelfde op vlak van hoeveelheid “bubbels”: dit zijn telkens fijne bubbels die worden waargenomen. Na het drinken van prosecco overheerst meer een lichte, schuimige bubbelsmaak.
5. Goede wijnjaren
Je hoort vaak spreken over een goed wijnjaar, hoe zit dat voor de champagnes, cava’s en prosecco’s? Wel, sommige jaren kunnen worden erkend als goed champagnejaar, maar voor een cava of prosecco is dat eerder zeldzaam.
6.Prijs voor een goede fles
Wat betaal je voor een goede fles? Voor een goede fles champagne betaal je het meest en dat is ook meteen de reden waarom de benaming “champagne” enkel effectief voor mousserende wijnen uit de champagnestreek mag worden gebuikt. Je telt al gauw 30 euro neer voor een goede kwaliteitschampagne. Er zijn natuurlijk uitschieters tot gemakkelijk 200 of 300 euro of meer. De prijzen van een goede cava of prosecco starten vanaf ongeveer 9 à 10 euro per fles.
Er zijn vast en zeker voor iedere aperitiefsoort goedkopere alternatieven op de markt. Echter boeten die vaak in aan kwaliteit omdat het in die gevallen meestal over bulk/massa productie gaat (cfr. de blogpost over Hoofdpijn van wijn?).
7.Graad van zoetheid
Elk type van mousserende wijn heeft verschillende zoetheidsgraden, van heel droog tot heel zoet. Champagne en cava onderscheiden zeven niveaus, een prosecco slechts drie.
Voor champagne zijn de benamingen (van droog naar zoet): Brut nature, Extra brut, Brut, Extra-sec, Sec, Demi-sec en Doux. Voor cava een beetje gelijklopend: Brut nature, Extra brut, Brut, Extra-seco, Seco, Semi-seco en Dolce. Een prosecco is verkrijgbaar als Brut, Extra-Dry en Dry.
Wat te kiezen?
Of het nu champagne, cava of prosecco wordt, belangrijk is steeds iets te selecteren wat u zelf lekker vindt binnen het budget dat u wil spenderen. Bij BAR àPART adviseren we u graag om een goede keuze te maken uit ons kwaliteitsaanbod van champagnes, cava's en prosecco's dat met zorg is samengesteld.